шалқасынан түсу — упасть навзничь
шалқасынан салу — положить на обе лопатки
есік шалқасынан ашылды — дверь открылась настежь
мен осыны айтып едім, ол шалқасынан түсті — когда я ему сказал это, он отказался наотрез
Казахско-русский словарь. 2013.
қоралану — … Шалқасынан туған жаңа ай жүзінде де жұқалаң мұң табындай бозамық қ о р а л а н у бар еді (Қ.Қазиев, Үркер, 16) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шалыс — I шал етістігінен жасалған ортақ етіс. Бірте бірте төл тілге ауысып, сырласамыз, мұңдасамыз. Ажырасқанда сыбызғы ш а л ы с ы п, үні үзілгенше қоштасамыз (Т.Әлімқұлов, Сырлы наз, 118). II Шалыс күрес. Екі ойыншы бастарын қарсыласының аяқ жағына… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ығы — келмеді. Реті келмеді, жөні түспеді. Үй болғалы ел қатарлы болуға қанша тырысса да, шалғайы шалқасынан түскен шаруаның ы ғ ы к е л м е д і (Т.Қосуақ, Мәрмәр., 50). Ығы кетті. Мазасы қашты, берекесі кетті. Бұл түйешілерді көшіріп әкелуге барса,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
аяқ күрес — 1. (Жамб., Шу) жас балалар ойыны. Шалқасынан айқасып қолтықтасып жатады да, аяғымен аударысады. 2. (Рес., Омбы) аяқпен аударысып, күш сынасатын ойын түрі … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
әбиір — (Шымк., Лен.) абырой. Ә б и і р і ң д і сақта, балам (Шымк., Лен.). Оны да місе тұтпай, күресте қоңыраулы Торым атанған бас палуанының ең болмаса бірер жұлқысуға келмей, шалқасынан түсіп, ә б и і р і ашылып қалғанына жәбірленген Жәңгір хан (Б.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жай табан етік — (Қост., Жанг.) ұлтармалы етік, қайымалы етік. Бір қысқа бір ж а й т а б а н е т і к шыдайды (Қост., Жанг.). Киімі тым нашар, ж а й т а б а н е т і г і н і ң басы қайқайып шанаша сүйретіліп жүр (Б. Майл., Шығ., 5 т., 279). Төрге таман тонының екі… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жантарма етіп қою — Қ орда., Арал) өлікті ақымдап, жандап қою. Ж а н т а р м а е т і п қ о й ғ а н д а адамды шалқасынан емес, бір қырына бейімдеп қояды Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жаулық — 1 1. (Көкш., Қ ту; Қост.: Об., Торғ., Жанг.; Павл., Ерт.; Қ орда, Арал) кимешек. Ж а у л ы қ қазір жоқ, бұрын ақ матадан істелді (Көкш., Қ ту). Бәтіш ж а у л ы ғ ы н алшысынан тастап шәй ішіп отыр Қ орда., Арал). Ж а у л ы қ т ы жауын далаға… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сәкі — 1 (Рес., Орын.; Қост.: Жанг., Аман.; Жезқ., Ұлы.) нар; тақтайдан жасалған биіктеу бірнеше адам отыратын орындық. Сіздер жақта да с ә к і бола ма? (Орын., Бөр.). Жаппас с ә к і г е отырам деп шалқасынан құлап түсті (Қост., Жанг.). С ә к і н і ң… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
буй — зат. сөйл. Бояқ. Б у й артта қалыпты… Шалқасынан сұлап жата кетті (Қ. Ысқақов, Қараорман, 224) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жарықта — ет. сөйл. Жарық түсу, қараңғылық серпілу. Қара көлеңке тартып қалыпты, есігін шалқасынан ашып тастағанымен ж а р ы қ т а м а д ы (М. Құмарбекұлы, Жер иесі, 20) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
